Procesi i VNM është një mjet kritik për të siguruar që projektet e zhvillimit të mos dëmtojnë mjedisin. Procesi i VNM përfshin një vlerësim të plotë të ndikimeve të mundshme mjedisore të një projekti të propozuar, duke përfshirë efektet e tij në cilësinë e ajrit dhe ujit, kafshët e egra dhe habitatet natyrore.

Kontrolli i aplikacionit: MMPH do të kontrollojë informacionin, dokumentacionin dhe pyetësorin e përfshirë në aplikacion (neni 12) dhe të përcaktojë, brenda 10 ditëve nga data e dorëzimit të tij, nëse ai është plotësuar sipas kërkesave ligjore dhe në bazë të kriteret e përcaktuara në Shtojcën III të Ligjit për VNM, dhe nëse ka nevojë për miratim nga ministria për VNM (ose nëse mjafton një Pëlqim i thjeshtë Mjedisor i Komunës). Nëse dokumentacioni që shoqëron aplikacionin është i pakompletuar, MMPH do të kërkojë nga aplikuesi informacione dhe dokumentacion shtesë dhe do të caktojë datën deri në të cilën duhet të dorëzohet (nuk ka kushte specifike të përcaktuara me ligj). Nëse aplikanti nuk i dorëzon informatat dhe dokumentacionin shtesë deri në datën e caktuar, MMPH do ta refuzojë aplikacionin. Nëse aplikanti nuk pajtohet me vendimin e marrë nga MMPH, ai ka të drejtë ankese në afatin prej 8 ditësh, nga dita e pranimit të vendimit të MMPH-së. Ankesa do të bëhet nga e njëjta MMPH.

Kontrolloni llojin e pëlqimit mjedisor të kërkuar: obligimet për autorizimin e MMPH-së (pëlqimi mjedisor) janë të përcaktuara me nenin 7 të Ligjit Nr. 03/L-214 “Për Vlerësimin e Ndikimit në Mjedis”. Ky nen parashikon që të gjithë projektet e listuara në Aneksin I të Ligjit “Për Vlerësimin e Ndikimit në Mjedis” janë të detyruar t’i nënshtrohen një VNM-je, ndërkohë që kërkohet një pëlqim mjedisor për çdo projekt publik ose privat të renditur në Aneksin I ose Shtojcën II të të njëjtit Ligj. e cila ka të ngjarë të ketë efekte të rëndësishme në mjedis për shkak, ndër të tjera, të natyrës, madhësisë ose vendndodhjes së tij. MMPH gjithashtu do të kontrollojë nëse raporti i VNM-së nuk kërkohet në përputhje me listën e specifikuar në Aneksin 1 (neni 12). Në rast se MMPH duhet të konfirmojë se VNM nuk kërkohet, ajo mund t’ia transmetojë aplikacionin përkatës komunës së prekur në mënyrë që të inicojë procedurën për lëshimin e Lejes Komunale Mjedisore.

Lëshimi i një njoftimi të fushëveprimit: Nëse Aplikimi pranohet, MMPH lëshon një Njoftim të fushëveprimit aplikantit (neni 13) brenda 30 ditëve nga marrja e një kërkese nga i njëjti aplikant për një raport të fushëveprimit mjedisor [ESP] duke përfshirë kërkesën për: (1 ) përshkrimin e alternativave të mundshme; (2) përshkrimin e ndikimeve të rëndësishme; (3) arsyet për identifikimin e këtyre ndikimeve; (4) përshkrimi i masave mbrojtëse. Lëshimi i një njoftimi të fushëveprimit nuk do ta pengojë MMPH-në të kërkojë informacion shtesë në një datë të mëvonshme.

Përgatitja dhe dorëzimi i VNM-së: Përveç raportit të fushëveprimit, aplikanti do t’i paraqesë MMPH-së VNM-në me përmbajtjen e specifikuar në nenin 15. Raporti i VNM-së do të përpilohet nga persona juridikë dhe fizikë të licencuar siç duhet (neni 16) të autorizuar në përputhje me Udhëzimi Administrativ nr. 07/11 “Për licencimin e hartuesve të Vlerësimit të Ndikimit në Mjedis”. Aplikuesi duhet të dorëzojë 4 kopje me shkrim të një raporti të VNM-së dhe 1 kopje elektronike në MMPH (neni 17) së bashku me dëshminë se ka paguar tarifën e kërkuar, të përcaktuar me Udhëzimin Administrativ nr. 11/11 “për përcaktimin e shumën e tarifës për shërbimet në lidhje me vlerësimin e ndikimit në mjedis”.

Rishikimi i VNM-së nga ekspertët: Brenda 5 ditëve nga marrja e Raportit të VNM-së, MMPH do të dërgojë 3 kopje të raportit të VNM-së dhe 1 kopje elektronike organeve përgjegjëse konsultative për shqyrtimin e Raportit të VNM-së (neni 18) në përputhje me: 1) përshtatshmëria e përshkrimit të projektit duke përfshirë alternativat; (2) përshtatshmëria e identifikimit dhe vlerësimit të ndikimeve mjedisore; (3) përshtatshmëria e masave zbutëse; (4) përshtatshmëria e skemave të propozuara të monitorimit; (5) kritere të tjera. Për shqyrtimin e raporteve të VNM-së për projekte të veçanta, Agjencia Kosovare për Mbrojtjen e Mjedisit, do të ofrojë të gjitha informatat e nevojshme të cilat janë në posedim të saj dhe që janë të nevojshme për atë rishikim. Përveç ekspertëve të përfshirë në rishikimin e VNM-së, MMPH, sipas nevojës, mund të kontraktojë ekspertë të jashtëm që kanë ekspertizë të dëshmuar në VNM (neni 19), të cilët do t’i paraqesin mendimet e tyre, me shkrim, MMPH-së deri në një datë që do të specifikohet nga e njëjta Ministri.

Organizimi i debatit publik: Konkluzionet dhe rekomandimet kryesore të përfshira në Raportin e VNM-së dhe në propozim-vendimin për pëlqimin mjedisor do t’i nënshtrohen debatit publik (neni 20) që do të planifikohet, organizohet dhe zbatohet nga aplikanti për të mbledhur mendimet përkatëse. dhe vërejtjet nga publiku. Plani i Konsultimeve Publike (PCP) i përgatitur nga aplikanti do të përcaktojë vendndodhjen, datën e debatit publik, mekanizmat dhe oraret për informimin e publikut, si dhe lokacionet ku do të bëhet Përmbledhja jo-teknike e Raportit të VNM-së dhe propozim-vendimi. shfaqur (neni 20).

Aprovimi i Programit të Konsultimeve Publike (PCP): MMPH do të miratojë planin e tillë të konsultimit publik dhe debatin publik nuk mund të vazhdojë Aplikuesi të ketë miratimin, me shkrim, nga e MMPH (neni 20).

Shqyrtimi i VNM-së në bazë të vërejtjeve nga debati publik: Brenda 10 ditëve nga data e përfundimit të debatit publik, MMPH do të shqyrtojë vërejtjet dhe mendimet që kanë dalë në debatin publik (neni 21). Në bazë të vërejtjeve dhe opinioneve të marra, MMPH mund të kërkojë nga aplikuesi që të ndryshojë ose plotësojë elementet e përcaktuara të Raportit të VNM-së i cili është dorëzuar. Aplikanti duhet të bëjë ndryshimet e kërkuara dhe të dorëzojë Raportin e VNM-së, të ndryshuar dhe të plotësuar, deri në datën e caktuar nga MMPH. Nëse parashtruesi i kërkesës nuk e plotëson kërkesën e MMPH-së, e njëjta Ministri e pezullon procedurën e shqyrtimit

Përgatitja e propozim-vendimit për pëlqimin mjedisor: Rezultatet e konsultimeve dhe informacioni i mbledhur në bazë të dispozitave të Ligjit për VNM do të merren parasysh në marrjen e vendimit për pëlqimin mjedisor (neni 22). Propozim-vendimi për Pëlqimin Mjedisor do të përgatitet nga organi përgjegjës i MMPH-së në afat prej 70 ditësh nga pranimi i Raportit të VNM-së. Në afat prej 10 ditësh nga paraqitja e propozim-vendimit me

Informimi i publikut për pëlqimin mjedisor. Pas marrjes së vendimit për dhënien ose refuzimin e marrjes së pëlqimit mjedisor, MMPH do të informojë publikun për vendimin me shpallje lokale (neni 22) dhe do të vë në dispozicion për inspektim publik një deklaratë që përmban: (1) përmbajtjen e vendimit dhe çdo kusht eventual të parashikuar; (2) arsyet dhe konsideratat kryesore mbi të cilat është bazuar vendimi, duke përfshirë, nëse është e nevojshme, informacionin për pjesëmarrjen e publikut; (3) një përshkrim, kur është e nevojshme, të masave kryesore për të shmangur, reduktuar dhe, nëse është e mundur, për të kompensuar efektet kryesore negative; dhe (4) këshilla juridike për mjete të rregullta për ankesa të vlefshmërisë së vendimit dhe procedurave.
Pëlqimi Mjedisor, MMPH do të vendos nëse do të japë apo refuzojë Pëlqimin Mjedisor dhe do t’ia përcjellë këtë vendim me shkrim aplikuesit dhe komunës/komunave në zonën e së cilës do të vendoset projekti.

Ankesa eventuale e parashtruesit kundër vendimit të MMPH-së. Kërkuesi ka të drejtë të paraqesë ankesë në Gjykatën kompetente kundër vendimit të ankesës, në pajtim me ligjin, në afat prej 30 ditësh nga data e publikimit të Vendimit për Pëlqim Mjedisor. MMPH është e obliguar t’i vë në dispozicion aplikantit dokumentacionin lidhur me procedurën e VNM-së, nëse kjo kërkohet me shkrim. Informacioni i kërkuar do të vihet në dispozicion brenda 8 ditëve nga dita e marrjes së kërkesës.

Qasja eventuale e publikut në drejtësi kundër vendimit të MMPH-së. Anëtarët e publikut në fjalë, të cilët kanë një interes të mjaftueshëm, do të kenë qasje në një procedurë rishikimi para një gjykate kompetente për të kundërshtuar ligjshmërinë materiale ose procedurale të vendimeve, akteve ose mosveprimeve të akteve që i nënshtrohen pjesëmarrjes së publikut në përputhje me dispozitat e Ligjit për VNM. Për këtë qëllim, çdo organizatë joqeveritare që promovon mbrojtjen e mjedisit dhe plotëson çdo kërkesë ligjore sipas ligjit në fuqi, konsiderohet se ka një interes të mjaftueshëm. Aplikimet për të kundërshtuar çdo vendim, veprim ose mosveprim në procedurën e VNM-së mund të bëhen pas dhënies së Pëlqimit Mjedisor dhe brenda 30 ditëve nga data e atij granti. Ankesat e tilla do të bëhen në MMPH dhe në Gjykatën Kompetente për kundërshtimin e vendimeve administrative. Çdo procedurë e tillë duhet të jetë e barabartë, e drejtë, në kohë dhe jo aq e kushtueshme sa të bllokojë ushtrimin e saj.